Có nên vắt bỏ sữa đầu khi cho con bú? Lời khuyên tốt nhất cho mẹ
Rất nhiều mẹ, đặc biệt là mẹ mới sinh, thường nghe truyền miệng rằng “Có nên vắt bỏ sữa đầu khi cho con bú để bé nhận được phần sữa cuối giàu dưỡng chất hơn”. Nhưng điều này có thực sự đúng và tốt cho con? Thực tế, sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng hoàn hảo, mỗi giọt sữa đều có giá trị riêng và việc bỏ đi một phần nào đó có thể khiến bé mất đi những lợi ích quý giá.
Sữa đầu và sữa cuối là gì? Có gì khác nhau?
Sữa mẹ không giống nhau trong suốt một cữ bú. Ở đầu cữ, mẹ tiết ra sữa đầu sẽ có màu nhạt hơn, loãng hơn, giàu nước và lactose. Loại sữa này đóng vai trò quan trọng trong việc giải khát, cung cấp năng lượng nhanh và hỗ trợ hoạt động não bộ của bé.
Khi bé bú lâu hơn, mẹ sẽ tiết ra sữa cuối, sẽ đặc và đậm hơn, chứa nhiều chất béo và năng lượng, giúp bé no lâu, tăng cân và phát triển tốt. Sữa cuối cũng hỗ trợ hấp thụ vitamin tan trong chất béo và phát triển não bộ.
Cả hai loại sữa này không tách biệt hoàn toàn, mà chuyển tiếp dần dần. Vì vậy, mỗi lần bú đầy đủ từ đầu đến cuối sẽ giúp bé nhận trọn vẹn dưỡng chất.
Có nên vắt bỏ sữa đầu khi cho con bú không?
Các chuyên gia nhi khoa khẳng định rằng mẹ không nên vắt bỏ sữa đầu. Dù sữa đầu ít chất béo hơn, nhưng lại chứa nhiều nước, vitamin, khoáng chất và kháng thể giúp bé chống lại nhiễm trùng. Nếu bỏ sữa đầu, bé có thể bị thiếu nước, mất cân bằng dinh dưỡng và không nhận đủ kháng thể quan trọng trong giai đoạn đầu đời.
Thay vì bỏ, mẹ nên cho bé bú đến khi hết một bên ngực trước khi chuyển sang bên còn lại. Cách này đảm bảo bé nhận đủ cả sữa đầu và sữa cuối, đồng thời kích thích tuyến sữa hoạt động ổn định hơn.
Vì sao không nên vắt bỏ sữa đầu?
Khi bé bú không đủ sữa cuối hoặc mẹ vắt bỏ sữa đầu, cơ thể bé sẽ không nhận được tỷ lệ dinh dưỡng cân đối, dẫn đến một số vấn đề như:
- Mất cân bằng dinh dưỡng: Bé thiếu nước, vitamin và năng lượng nhanh nếu chỉ nhận sữa cuối.
- Rối loạn tiêu hóa: Bé có thể đầy hơi, đi phân xanh, quấy khóc do mất cân bằng giữa lactose và chất béo.
- Tăng tần suất đòi bú: Thiếu chất béo khiến bé nhanh đói, ngủ ngắn, lịch sinh hoạt rối.
- Ảnh hưởng tăng trưởng dài hạn: Chất béo quan trọng, nhưng không thể thay thế phần lợi ích của sữa đầu.
Xem thêm: Những tư thế cho bé bú bình đúng cách tránh sặc sữa mẹ cần tham khảo
Mẹo giúp bé nhận đủ cả sữa đầu lẫn sữa cuối
- Để bé bú hết một bên ngực trước khi đổi
Mẹ nên để bé bú hết một bên trước khi chuyển sang bên kia. Nếu đổi ngực quá sớm, bé sẽ chỉ nhận phần sữa đầu giàu nước mà chưa kịp tới phần sữa cuối, phần giàu chất béo, giúp con no lâu và tăng cân tốt.
- Quan sát dấu hiệu bú hiệu quả
Hãy chú ý xem bé có ngậm sâu, cằm chạm vào ngực và nuốt đều hay không mẹ nhé. Khi bé thả lỏng, nhả ti hoặc ngủ say, mẹ mới nên đổi bên.
- Không giới hạn thời gian mỗi cữ bú
Mỗi bé có nhịp bú khác nhau, có bé chỉ cần 10 phút, nhưng cũng có bé bú tới 20–30 phút. Đừng ép bé theo đồng hồ, hãy để con tự quyết định.
- Cho bé bú thường xuyên, đặc biệt những ngày đầu
Những ngày đầu sau sinh, sữa xuống ít, mẹ nên cho bé bú nhiều lần để kích thích tiết sữa, giúp con nhận đủ cả sữa đầu lẫn sữa cuối và tạo nền tảng nguồn sữa dồi dào.
- Nếu mẹ hút sữa, hãy hút hết một bên trước
Khi dùng máy hút, mẹ nên hút cạn một bên rồi mới chuyển bên. Có thể massage nhẹ và áp khăn ấm trước khi hút để sữa chảy đều hơn.
- Thay đổi tư thế bú
Đổi tư thế giúp bé tiếp cận các ống sữa khác nhau, nhận đủ dưỡng chất và giảm nguy cơ tắc tia sữa.
- Giữ tinh thần thoải mái và chế độ ăn lành mạnh
Tinh thần căng thẳng hay mệt mỏi có thể ảnh hưởng tới dòng sữa. Mẹ hãy uống đủ nước, ăn đủ chất và nghỉ ngơi hợp lý để đảm bảo chất lượng sữa tốt nhất.
Trả lời nhanh những câu mẹ hay băn khoăn
- Có nên vắt bỏ sữa đầu để bé tăng cân nhanh?
Không. Bé cần cả hai phần; thiếu sữa đầu dễ rối loạn tiêu hóa.
- Bé bú ngắn rồi ngủ, có thiếu sữa cuối không?
Có thể. Hãy thử đánh thức nhẹ, ợ hơi, đổi tư thế rồi cho bé tiếp tục bú cùng bên.
- Mẹ hút sữa hoàn toàn, làm sao đảm bảo sữa cuối?
Hút đủ thời gian, massage vú trong lúc hút, kết thúc khi dòng sữa chậm hẳn; chia mẻ theo cữ, đừng chỉ lấy phần đầu rồi ngắt.
- Mẹ quá nhiều sữa khiến bé toàn nhận sữa đầu thì phải làm sao?
Có thể áp dụng “block feeding” (cho bú một bên trong khung giờ nhất định) dưới hướng dẫn của chuyên gia để tránh giảm nguồn sữa quá mức.
Xem thêm: Hướng dẫn kích sữa bằng cách cho bé bú mẹ trực tiếp hiệu quả
Kết luận
Mỗi giọt sữa mẹ đều vô cùng quý giá. Sữa đầu không phải là phần thừa cần bỏ đi, mà là “nước mát” giúp bé vừa giải khát, vừa nhận được hàng loạt dưỡng chất và kháng thể. Thay vì vắt bỏ, hãy để bé tận hưởng trọn vẹn từ giọt sữa đầu đến sữa cuối, để con phát triển toàn diện và mẹ yên tâm rằng mình đang cho con những gì tốt nhất.
